İşte o yazı: Cemal Birön devlet bursu ile gönderildiği A.B.D’de Montana’da dört yıllık Maden Mühendisliği Okulunu Türkiye’den gelen diğer arkadaşları gibi üstün başarıyla üç yılda tamamlayarak “Maden Mühendisi” unvanını almıştır. Daha sonra devam ettiği Utah Üniversitesinden 1944 yılında “ Maden Yüksek Mühendisi” unvanını almış ve aynı yıl Türkiye’ye dönerek Ereğli Kömürleri İşletmesinde (EKİ) çalışmaya başlamıştır. Vatani görevinden sonra 6 Eylül 1944’ te EKİ Üzülmez Bölgesi Çaydamar Bölümünde Ocak Mühendisi ve Kıdemli Ocak Mühendisi olarak göreve başlamış, 1953 yılına kadar Üretim Başmühendisliği, Bölge Müdür Yardımcılığı görevlerini sürdürmüştür. 1/1/1951-1/10/1955 yılları arasında sırasıyla Üzülmez Etüt, Emniyet, İstihsal Başmühendisliği görevlerinde bulunmuştur.
Cemal Birön Akademik çalışmalarının yanı sıra, havzada mekanize kömür üretimini gerçekleştirme amacıyla da çalışmalar yürütmüştür. Bu nedenle iki defa takdirname ile ödüllendirilmiştir. 1953 yılında Maden Mecmuasında “Uzunayak Usulü ile Çalışan Tipik bir Ocak (Dilaver)” başlıklı makalesi Türkçe ve İngilizce olarak yayımlanmıştır.1957 yılında Dilaver ocağının üretimine 4.500 ton/güne yükseltmek üzere planlar hazırlamıştır. İstihsal Başmühendisliğinden İngiltere’ye Doktora çalışması için gitmesi nedeniyle ayrılmıştır.
İngiliz Kültür Heyeti bursu olanaklarından yararlanarak İngiltere Durham Üniversitesi’nde doktora çalışmasına başlayan Cemal Birön, 1955 yılında “Stress Distribution around Mining Openings with Special Reference to the Development of Undersea Coal.” adlı teziyle King’s Collage, University of Durham Doktora derecesini alarak yurda dönmüştür.
Yurda döndükten sonra yeniden görev aldığı EKİ’de, idari görevlerinin yanı sıra “Denizaltı Madenciliği” konusunda bilimsel çalışmalarını da aralıksız olarak sürdürmüştür. Bu çalışmalar kapsamında 19 Mart 1959 tarihinde denizaltı kömür işletmelerini incelemek için Japonya’ya gitmiş ve 18 Haziran 1959 tarihinde tekrar görevinin başına dönerek geniş kapsamlı bir rapor hazırlamıştır. Bu kapsamda, Aralık 1961’ de Zonguldak’ta gerçekleştirilen CENTO Kömür Sempozyumunda Kozlu Bölge Müdür Muavini unvanıyla “Undersea Coal Mining and Its Application to Zonguldak Coal Basın” adlı bildirisini sunmuştur.
Cemal Birön, 1962’de Doçentlik Tezi’ni hazırladıktan sonra 23/11/1964 tarihinde EKİ’den ayrılmış ve İstanbul Teknik Üniversitesine öğretim görevlisi olarak göreve başlamıştır. İTÜ’de Maden Mühendisliği Bölümünde Maden İşletmesi ve Makineleri Kürsüsü başkanlığına getirilmiş, 1971’de “Profesörlüğe yükselerek ülkemizde Maden Mühendisliği Anabilim Dalında bu unvanı taşıyan ilk bilim adamı olmuştur. Bununla birlikte Zonguldak Havzasından hiçbir zaman ilişkisini kesmemiş yaptığı bilimsel çalışmalarla havza hakkındaki bilgilerini sürekli olarak güncellemiştir.