Bu hafta kutlanacak Ramazan Bayramı’nın en meşhur geleneklerinden biri tatlı tüketimi, tatlıların başında da baklava geliyor. Türkiye’nin dört bir yanında baklavacılar talebi karşılayabilmek fazla mesai yaparak çalışıyor, kimi baklavacılar çift mesaili çalışmaya geçti. Ancak yükselen gıda fiyatları talep konusunda soru işaretleri yaratıyor.
TÜİK’in son verilerine göre gıda ve alkolsüz içecekler kategorisinde enflasyon mart ayında yüzde 70 oldu. Mart ayı enflasyonunda aylık olarak fiyatı en çok artış gösteren ürünler arasında çok sayıda gıda malzemesi yer alıyor.
Beyaz ve kırmızı et, fiyatı aylık en çok yükselen ürünler arasında alırken taze meyvelerde aylık enflasyon yüzde 5, margarinde yüzde 4,84, yiyecek hizmetlerinde ise yüzde 4,54 oldu.
Baklava ve Tatlı Üreticileri Derneği (BAKTAD) Başkanı Mehmet Yıldırım, bayram süresince Türkiye’de 6 bin ton baklava tüketilmesini bekliyor. Hammadde fiyatlarının artmasına rağmen ramazan ayına ya da bayrama özel bir zam yapmadıklarını dile getiren Yıldırım, "Baklava sektörü olarak kârlılıkları minimumda tutuyoruz. Şu an kaliteli bir cevizli baklavanın kilogramı 600-700 TL arasında, fıstıklı baklava ise 750-850 TL arasında fiyatlanıyor. Tüketici bildiği, güvendiği yerden alışveriş yapsın” dedi.
Kadayıf, şekerpare gibi diğer tatlı türleri de hesaplandığında tüketilen tatlının 10 bin tonu bulacağını düşünen Yıldırım, “Sadece 2 bin ton baklavanın İstanbul'da tüketileceğini düşünüyoruz” açıklamasında bulundu.
Mart ayında üretici enflasyonu yüzde 51,47 olarak kaydedildi. Üreticilerin kullandığı malzemeler arasında yer alan gıda ürünlerinde enflasyon ise yıllık yüzde 62 oldu.
Edirne’nin yerel haber sitelerinden olan Edirne Haber’e konuşan baklava satıcısı Mehmet Kalkan, bu bayramın en durgun bayram olduğunu belirterek, “Geçmiş bayramları arıyoruz. Çok az sipariş aldık. Bir tepsi cevizli baklava 700, Antep fıstıklı 1000 lira. Yerli halktan daha çok Bulgar turistler baklava alıyor” dedi.
Yerel bir gazete olan Düzce Damla’ya göre Düzce’de fıstıklı baklavanın kilosu 900, cevizli baklavanın kilosu ise 600 TL’den satışa sunuluyor. Düzce’de unlu mamuller üreten Fikret Şimşek, gazeteye yaptığı açıklamada hammaddeye gelen zamlarla tatlı fiyatlarının arttığını belirterek fıstıklı baklavanın kilosunu yaklaşık 900 TL’den sattıklarını söyledi: “Cevizli tatlıların fiyatları 300 TL. Toptan satış da yapıyoruz. Toptan satış fiyatımız 175 TL. Fiyatlar yüksek olduğu için fıstıklı tatlımız bu yıl az satıyor. İç fıstığın kilosu 1.000 TL. Biz fıstık sarmanın kilosunu 900 TL’den satıyoruz. Cevizli baklavada da tereyağlı ve tereyağsız olmak üzere 500 ile 600 TL arasında değişiyor.”
Konya’nın yerel basın kuruluşlarından olan Merhaba Gazetesi ise Konya’da baklava fiyatlarının bu yıl yüzde 25 arttığını, baklavanın kilosunun ortalama 600 TL’ye satıldığını aktardı. Gazeteye konuşan baklava ustası Selim Ertürk, siparişlerin geçen yıla göre az olduğunu aktararak, “Fıstığın kilosu 1.100 liradan başlıyor. Kullandığımız tereyağ 400 lira. Girdi maliyetlerini hesapladığımızda çok zor bir şekilde kâr edebiliyoruz. Daha ucuz baklava veya diğer tatlı çeşitleri de bulunuyor. Ama onlar bizim kullandığımız birinci sınıf kaliteli ürünleri kullanamıyor” diye konuştu.
Yerel gazete Yeni Asır’a göre İzmir’deki güncel baklava fiyatları, kaymaklı baklava 400 TL, cevizli baklava 700 TL, fıstıklı baklava 800 TL, dolama ise 1000 TL olarak gerçekleşiyor. Yine İzmir’den bir yerel gazete olan İlkses’e konuşan pastane işletmecisi Seyfullah Türker, “İki sene öncesine kadar 50 kiloluk şekeri 300-400 TL arasında alıyorduk bu sene bulamadığımız zamanlarda 1.800 TL’ye kadar çıkabiliyor. Yüzde 100 zam yiyoruz ama yediğimiz zammı aynı şekilde fiyatlara yansıtamıyoruz. Yapabildiğimiz zam yüzde 20-30 oranında. Bu şekilde daha fazla nasıl ayakta durabiliriz bilmiyorum” diye konuştu.
BBC Türkçe'nin aktardığına göre, diğer yandan bayram alışverişine çıkacakları mağduriyet yaşamamaları için uyaran Tüketiciler Derneği Genel Başkanı Levent Küçük, "Bayram şekeri, çikolata, kuruyemiş, baklava gibi ürünleri bildik yerlerden alın. Son kullanım tarihine bakın. Tatil bölgelerinde fiyat listelerine dikkat edin" dedi. Küçük aynı zamanda tatil yerlerinde fiyat listelerine bakılarak alışveriş yapılmasını önererek fiyat listesinin olmadığı yerleri tüketicinin şikayet edebileceğini söyledi: “Bayram dönemi diye fahiş fiyatlarla karşılaşılabilir. 50 liralık ürünü 100 liraya satmaya çalışanlar olabiliyor.”