Almanya’nın 1 Eylül 1939 tarihinde Polonya’ya saldırmasıyla II. Dünya Savaşı başlamıştır. Türkiye’de İsmet İnönü Cumhurbaşkanı, Mareşal Fevzi Çakmak Genelkurmay Başkanı’dır.
Genelkurmay başkanı Mareşal Fevzi Çakmak, Fransızların dönemin Genel Kurmay başkanından ismini alan Majino Hattı'nı örnek alarak Trakya merkezli beton ile çelik karması bir savunma merkezi olacak şekilde Marmara’dan Karadeniz’e kadar uzanacak “Çakmak Hattı” inşa ettirmiştir.
Zonguldak, gerek Kurtuluş savaşında ve gerekse I. ve II. Dünya Savaşı’nda önemli olaylar yaşamış bir yerdir. Rus donanmasının top atışlarına, Fransız askerlerinin çıkarmasına maruz kalmış, her zaman hedef olmuş bir yerleşkedir. II. Dünya Savaşı'nda Sovyetler Birliği ile savaş halindeki Almanya, deniz yoluyla da savaşı desteklemek için Karadeniz'de bir donanma filosu kurmaya karar vermiş, gemilerini ve denizaltılarını Elbe ve Tuna nehirlerinde sallarla, karayoluyla ise kamyonlarla taşıyarak Romanya üzerinden birçok hücumbot, mayın tarama gemisi ve altı tane de denizaltıyı Karadeniz’de kullanmışlardır. Almanlar, savaş devam ederken bir denizaltısını Zonguldak sularında batırıp, mürettebatın da Zonguldak üzerinden kaçışını planlamıştır. Zonguldak suları tarihinde, onlarca çatışmaya ve onlarca batık, mayın ve karaya vuran cesetlere konu olmuş bir coğrafyadır. Çakmak Hattı proje dahilinde, II. Dünya Savaşında Zonguldak havzasının bir çok tepe noktasına top bataryaları konuşlandırıldı. Aynı şekilde denizden gelecek tehditlere ve çıkarmalara karşı önlem amacıyla sahilde stratejik noktalara da makineli tüfek bataryaları kuruldu. Karasu, Akçakoca, Zonguldak merkezli Batı Karadeniz hattına onlarca, eş zamanlı makineli tüfek odaları inşa edildi. En belirgin olanlarından biri Zonguldak liman arkasındaki yerini koruyor. Kalın duvarları ve sağlam temeli ile dalgalara meydan okuyor, zamana direniyor. Küçük kademeli beton penceresi ve mitralyöz bağlantı demirleri halen zamanın izlerini taşıyor… Kozlu, Balkaya, Liman Arkası, Fener, Kapuz, Hisararkası, Kilimli, Türkali, Göbü ve Filyos sahil boyu ve kayalıklarında savunma odalarının bazılarının harabeleri halen duruyor. Zonguldak Liman Arkasındaki makinalı tüfek odası, iki tünel arasında, dev dalgalar saldırısı altında, tarihin izlerini geleceğe taşımak için hayata tutunmaya çalışıyor…Bugün, Fransa’daki benzeri “Majino Hattı” turist çekmek amacıyla kullanılırken, Türkiye'de ki benzeri “Çakmak Hattı” koruganları terk edilmiş durumda. Zonguldak kıyı şeridindeki benzerleri gibi hepsi samanlık, depo veya tuvalet harabesine dönüşmüştür...
Yüksel Yıldırım-2021
Kaynak: Zonguldak nostalji
