Mehmet Çelikel Lisesi, cumhuriyetin ilk bağış okulu. Okulu yaptıran Mehmet Çelikel Ereğlili “Çakaloğlu” ailesinden. Kendisi ticaret erbabı. Cumhuriyetin ilk yıllarının ticaret burjuvazisi sayılabilir. M. Çelikel sadece Çelikel lisesini yaptırmıyor,Soğuksu pazaryerindeki camii ve üç köprü,Ereğli’de bir cami ve ikinci dünya savaşında Deniz Kuvvetler Komutanlığına verdiği “ Kanarya” adlı gemi de bu bağışlar arasında..
M. Çelikel Lisesi Zonguldak’ın ilk lisesi. Ben ilkokul üç sınıftan ayrıldığım için öğrencilik yaşamım olmadı ama Çelikel’li öğrencilerin yaşamını imrenerek izlerdim. Sabahleyin Merkezden, Üzülmezden, Karadon bölgesinden, aileleri Ereğli Kömürleri İşletmesi (EKİ) de çalışan öğrencileri EKİ otobüsleri okula getirir ders çıkışı evlerine geri götürürdü.
Çelikel’li öğrenciler sanki biraz daha ayrıcalıklı gibiydiler. Bu gün anlıyorum ki oradaki eğitimin kalitesi bu ayrıcalıkta çok önemliymiş.
Çelikel lisesinin kuruluşunu, okulun faaliyetlerini, okuldan mezun olan öğrencilerin içinde popüler olanların kimler olduğunu vb. vb. hep merak ederdim.
Bu merakımın tamamına yakınını çok değerli hocalarımız Yrd. Doç. Dr. Mustafa Yüce ve Okutman Yücel Namal sayesinde giderdim. Her ikisi de Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesinde. Yrd. Doç. Dr. Mustafa Yüce Zonguldak Meslek Yüksek Okulunda, Yücel Namal hocamızda aynı okulda Atatürk İlkeleri ve İnkılap tarihi bölümünde okutman
“Mehmet Çelikel Lisesi” tarihi, bu değerli iki hocamızın ilk çalışmaları değil. Mustafa hocamızın Zonguldak üzerine çok değerli araştırmaları var. Örneğin bunlardan biri “Zonguldak Amele Birliği Tarihi”. Yücel Namal Hocamız, Osmanlıcayı ve eski yazıyı iyi bilenlerden. Bilebildiğim kadar Zonguldak’ta bu nitelikte bir öğretim görevlisi veya kütüphane görevlisi veya dışarıdan biri yok. Yücel hocamızın yoğunlaştığı araştırma alanlarından en önemlilerinden biri de “Türk Macar İlişkileri” bu konuda yayınlanmış eserleri yanı sıra bilebildiğim kadar baskıya hazır yedi yüz sayfalık bir eseri daha var.
M. Çelikel Lisesi adlı eserde ilk defa duyduğum birçok anlatı var. Kitabı okuduktan sonra en çok ilgimi çeken bir şey oldu. Ereğlili Mehmet Çelikel de Zonguldak’ı terk edenler kervanına katılanlardan, mezarı İstanbul Zincirlikuyu mezarlığında.
Kırklı yılların başından elli’li yılların başına kadar havzada EKİ Genel Müdürlüğü yapan İhsan Soyak, uzun yıllar Zonguldak valiliği yapan Mithat Altıok ve Zonguldak’ta en üst derecede yıllarca bürokrat-yönetici olarak görev yapan onlarca kişi emekli olduktan sonra Zonguldak’ı terk etmiş. Hadi bu bürokratlar Zonguldak’a dışarıdan gelen atanmışlardı o nedenle Zonguldak’ı terk etmelerini anlayabilirim ama doğma büyüme Zonguldaklı olan ve her zaman en üst seviyede itibar gören, mal, mülk sahibi; Barlılar, Hilalciler, Hüseyin Fehmi İmer, Akın Tahir Karauğuz, Maksut Çivi ve madencilik, kerestecilik vb. alanlarda ticaret yapan onlarca kişi Zonguldak’ı neden terk etti? Veya terk etmek zorunda kaldı. Bunu samimi görüştüğüm akın Tahir Karauğuz’un oğlu Doğu Karaoğuz beye sorduğumda suskun kaldı bende üstelemedim.
“Mehmet Çelikel Lisesi” tarihi aynı zamanda Zonguldak tarihine ışık tutuyor, çünkü yeni oluşan bir kentin kent kültürü oluşumunun alt yapısı eğitim kurumlarıyla oluşur. Verdiği bilgi-belgelerle hem Türkiye tarihine hem Zonguldak tarihine kaynak bir eser. Bir şey daha; 251 sayfalık bu kitabı üç saatte okudum ve kitabın sonuna nasıl geldiğimi anlayamadım. Çok akıcı ve anlaşılabilir bir üslupla yazılmış, okuyucuyu hiç yormuyor. Değerli Yrd. Doç. Dr. Mustafa Yüce ve Okutman Sayın Yücel Namal hocalarımız, Emeklerinize-belleğinize sağlık…