Çatalağzı`nda 1936 yılında yapımı tamamlanan çift taraflı TCDD Lojmanları…
Lojman yapımı sırasında kanalizasyonların istikameti ise Kara Dere olmuş.
Bugün bodrum katları toprak altında olduğuna bakılırsa Çatalağzı en az 2 metre yükseltilmiş. Alınan toprakta Hayrettin Mahallesi ile Keller Mah. girişinden, Hocaoğlu Mahallesi`nden ve Kilimli Tüneli ağzından olmuş.
TCDD lojmanları Zonguldak`ın da ilk beton binaları aynı zamanda.
Çatalağzı Eski Belediye Başkanı Rah. Hasan Öztürk`ün eşi, Doğancılar Mahallesi`nden (dönemin ağasının kızı) Rah. Saime Öztürk teyze ile ölümünden yıllar önce yaptığım röportajda anlattığına göre;
"Doğancılar Mahallesi`ne haber gelmişti. Merkez`de binalar yapılıyor, böyle çakıl taşları ve deniz kumu ile un gibi bir şeyi (çimento) karıştırıyorlar. Koştuk baktık gerçekten de ilk defa beton yapımını orada gördüm.” demişti.
Çatalağzı aynı zamanda merkez istasyonlarından biri olduğu için ve Karabük`ten sonra tek Depo Müdürlü yapılacağı için bina sayısı her yerden daha fazla yapılmıştır. Bu yüzden demiryolu ailelerin yerleştiği önemli merkezdir. Yine aynı sebepten dolayı Demirspor Kulübü`nün kurulduğu yerdir.
Lojmanlarda oturanlar genelde dışardan gelen demiryolu memurlarıdır. O yüzden, lojman sakinlerinin önemli bir kısmı tayinleri çıktıkça beldeyi terk etmiştir. Trende çalışan memur ve işçi sınıfı ise beldeden ev satın alarak buraya yerleşmişlerdir.
1980`li yıllara kadar TCDD Çatalağzı lojmanların bahçeleri adeta cennet bahçeleri gibidir. Bu binaların etrafı rengarenk çiçekler ve gül bahçesiydi. Çatalağzı kaldırımları hanım eli kokardı... Toprağa fasulye, mısır, soğan ekmek yerine bahçe düzenlemesinde kokulu bitkiler kullanan bu lojman sakinleri adeta birbiri ile yarışırdı. Bu bahçeler Çatalağzı`na ayrı bir hava katmıştır. Geldikleri yerden getirdikleri kültürler ile Çatalağzı`nın yerli halkı ile kaynaşması sonucunda beldenin kültürünü önemli derecede artırmışlardır. Çatalağzı`nda doğup büyüyenlerin anılarında mutlaka bu lojmanlarda oturan çocukluk arkadaşları vardır.
Dönemin tek aile bahçesi Çatalağzı Gar`ın hemen yanında bulunan demiryolu bahçesidir. Vatandaşlar bu bahçeye oldukça rağbet gösterirdi. Benim çocukluğum da ise henüz evlerde televizyon yok iken tek siyah beyaz televizyon burada bulunmaktaydı. Akşamları bu yüzden adeta sinema salonu gibiydi.
Çatalağzı hem demiryolu ile ilk kömürün buradan sevkiyatı hem de yılara dayanan sanayide kullanılan kömürün yollandığı istasyon olması Türkiye`nin o yıllarda en önemli santralinin burada kurulması sadece Zonguldak`ın değil Türkiye`nin de gelişmesinde çok önemli bir yere sahip olmuştur.
Hayati YILMAZ-2018
Zonguldak Nostalji
