İşte o yazı:
Dünya ve ülke jeolojisi açısından önemli özelliklere sahip olan ve çok sayıda yer şeklini barındıran ilimiz, aynı zamanda taşkömürü ile kömür kökenli gazların yanı sıra çeşitli hammadde rezervlerine de sahiptir. Ekonomik bir değer taşıyan ve hayatımızı kolaylaştıracak yararlı amaçlar için üretilebilecek bu hammaddeler ancak özel şirketlerin değil kamu yararına, bölge insanlarının rızası da alınarak ve doğaya zarar vermeyecek bir şekilde üretilmelidir. İlimizde bulunan çeşitli endüstriyel hammaddelerle ilgi özet bilgiler aşağıda sunulmuştur.
Boksit (Al2O3NH2O): Kokaksu’da yer alan Boksit zenginleşmesi Yılanlı Formasyonunun (Vizeen) çökeldiği sığ denizel ortamdan, tekrar su altına girdiği yani denizel ortama dönüştüğü Apsiyen’e kadar olan karasal dönemde (Üst Karbonifer-Alt Kretase) oluşmuştur. Genellikle Yılanlı Formasyonu ile Velibey Formasyonun temas ettikleri yüzeylerde görülen boksit zenginleşmelerinde Al203 oranları % 10-% 51 arasında değişmektedir. Boksit, refrakter (ateşe dayanıklı malzeme) sanayisinde Alüminyum elde etmek amacıyla kullanılmaktadır.
Demir (Fe): Alaplı’nın güneyindeki Hamzafakılı Formasyonu (Silüriyen) içerisinde yer yer konsantrik hareler ve yer yer de damarlar şeklinde Magnetit (Fe3O4) ve Limonit (2Fe2O33H2O) zenginleşmeleri olarak bulunurlar.
Dolomit (CaMg(CO3)2): Yılanlı Formasyonunun (Vizeen) bulunduğu hemen her yerde dolomit zenginleşmesi bulunmaktadır. Demir Çelik Fabrikalarında hammadde olarak kullanılabilecek nitelikte olan dolomit hammaddesinin üretimi Ereğli Alaplı arasında bulunan Ormanlı sahasından gerçekleştirilmektedir. Söz konusu dolomitlerde MgO oranı %18-19 arasındadır.
Fosfor (P): Sapça Formasyonunun bol glokoni (koyu yeşil renkli, hidratlı doğal demir ve potasyum silikat) taneleri taşıması nedeniyle ve glokoni tanelerinde de P2O5 ve Potasyum (K) zenginleşmeleri olabilir düşüncesiyle çalışmalar yapılmış ancak bölgedeki fosforun tenörünün düşük olduğu sonucuna varılmıştır.
Şiferton (Ateşe Dayanıklı Kil): Zonguldak taşkömürü havzasında Karadon Formasyonu (Üst Karbonifer) içerisindeki Westfaliyen C katında kömür damarlarının aralarındaki killer şiferton özelliktedir. Söz konusu şiferton özellikli killer demir içerikleri düşük alüminyum ve silisyum oksit içerikleri yüksek olduklarından ateşe dayanıklı tuğla yapımında kullanılırlar. Zonguldak il merkezi ile Karadon arasında bulunan Ontemmuz ve Kırattepe sahasında şiferton rezervleri bulunmaktadır.
Kuvars (SiO2) Kumları ve Kuvarsitler: Zonguldak ili sınırları içinde Velibey Formasyonu olarak haritalanan istif % 97 oranında kuvars içermesi ve demir içeren mineraller barındırması nedeniyle cam ve döküm sanayisinde, özel alüminyum alaşımlarda ve hafif yapı malzemelerinin imalatında kullanılabilir özelliklerdedir. Armutçuk’un güneyinden başlayarak Göbü sahiline kadar bölgede, Çaycuma Kozcağız’da Nebioğlu Köyü ile Madenler Köyü arasında ve Göldağ’da kuvars kumu rezervleri bulunmaktadır.
Mangan (Mn): Ereğli-Aydınlar Çayı kuzeyinde Kazpınarı Formasyonu (Üst Kretase) üzerine gelen Liman Formasyonu ile Kale Formasyonu (Turoniyen-Kampaniyen) arasında değişen kalınlıklarda doğuya ve batıya devam eden mangan zenginleşmeleri bir kaç katman olarak konumlanmıştır. Yörede konglomeratik yapı ve volkano-sedimanter yapı içinde mangan cevherleşmeleri bulunmaktadır. Mangan demir çelik sanayisinde ve pil üretiminde kullanılmaktadır.
ZONGULDAK’TA BULUNAN ENDÜSTRİYEL HAMMADDELER
Jeoloji Yüksek Mühendisi Ali Baltaş, Zonguldak’ta bulunan endüstriyel hammaddeleri kaleme aldı.
Bunlar da ilginizi çekebilir