İşte Yüksek Jeoloji Mühendisi Ali Baltaş'ın o yazısı:
Basınının yazdığına göre Zonguldak Belediye Meclisi toplantısında il genelinde 25 bin hektarlık alanda imar düzenlemesi yapılacağı ve şehir merkezdeki binalarda kat artırımına gidileceği belirtildi. Bu haberden yola çıkarak bir yer bilimci olarak özellikle Zonguldak il merkezinde yaşanan zemin hareketleri hakkında özet bilgiler vermeyi uygun buldum.
Eğimli alanlarda ayrışmış ve gevşek kayaçların ıslak veya kuru zemin üzerindeki yer değiştirmesi akma hareketi olarak adlandırılır. Bu tür hareketin esas nedeni, kaymaya karşı oluşan arazi direnci azaltan ve oluşan dengeyi bozan sulardır. Akma hareketleri genellikle şiddetli sağanak yağışlar sırasında veya sonrasında meydana gelirler. Bölgemizde görülen zemin hareketleri (toprak kaymaları, dairesel kaymalar (heyelan) ile kaya yuvarlanmaları) nedeniyle plansız ve kontrolsüz açılan yerleşim alanlarında can ve mal kayıpları yaşanmaktadır. Zonguldak’ın bulunduğu alanın morfolojik konumu (geçirdiği orojenik hareketlerin bir sonucu olarak dağlık alanlar ve bunları kesen derin vadiler ile sınırlı sayıda düzlük alanlar) ve iklim koşulları değerlendirildiğinde; kütle hareketleri (heyelan, toprak akması vb.) gibi doğal afetler sıkça yaşanması normal karşılanmalıdır.
İlimizde görülen bir diğer zemin hareketi de plansız kentleşmenin bir sonucu olarak meydana gelen tasman hareketleridir. Zonguldak’ta tasman oluşturan iki ana neden vardır.
Bunlardan ilki madencilik çalışmalarına bağlı olarak alınan kömür damarın oluşturduğu boşluğun tavandaki katmanların göçertilerek doldurulması nedeniyle zaman içinde yeryüzüne ulaşan, zeminde ve üzerinde çöküntü oluşan tasman hareketidir. Yeraltı işletmeciliği yapılan alanların kaçak yapılaşma ve denetimsiz olarak imara açılması nedeniyle ilimizde bugüne kadar çok sayıda bina söz konusu tasman hareketlerinden etkilenerek hasar görmüştür. Kömür üretiminden kaynaklanan tasmanın büyüklüğü; üretimin derinliğine, damarın kalınlığına, üretilen damarın eğimine, damarın üstünde bulunan katmanların jeolojik ve fiziksel özelliklerine, üretimin yöntemine ve hızına vb. birçok özelliğe bağlıdır.
İlimizde kireçtaşlarından oluşan zeminlerde gerçekleşme olasılığı olan bir diğer tasman hareketi de karstik yapılardan kaynaklanmaktadır. Kireçtaşları için bulunan ve su içeren karstik boşluklar yatay ve düşey doğrultuda bir veya birden fazla kola ayrılabilmekte, belirli bir geometrik şekil oluşturmamakta, birbirini takip ederek çok dar veya geniş boyutlarda uzanmaktadırlar. Bu nedenle il merkezinde, özellikle kıya yakın kısımları kaplayan kireçtaşları üzerinde hatalı, plansız ve denetimsiz olarak giderek daha yüksek binaların sık aralıklarla yapılması, zeminde erime nedeniyle oluşan boşluklar üzerindeki ağırlığı daha da artırmakta ve zaman zaman görülen, giderek de artma potansiyeli olan yerel çöküntülere veya kütlesel hareketlere zemin hazırlamaktadır.
