Zaman zaman Zonguldak Tarih sayfasını takip eden ve tarih konusunda ilgili olanlar bana fotoğraf ve belge yollarlar. Bunları benim araştırmamı isterler. Bir konuyu araştırmak için önce doğru kelimeyi bulmak gerekiyor. Doğru kelime veya cümle ile sorgularsanız bu konuda bazı bilgiler önünüze çıkar. Konu hakında az çok bilginiz olması gerekiyor ki bu bilgileri toparlaya bilesiniz. Ve bunu bir de Zonguldak ile ilişkilendirmeniz gerekir.
Geçtiğimiz gün Zonguldak Tarih sayfasını takip eden Erkan Alkan bir harita yolladı. Benimle bilgi paylaşanlardan biri de Harita Mühendisi Muharrem Coşkun. Kendilerine ilgilerinden dolayı çok teşekkür ederim.
Bazen bir dokümanter , bu zamana kadar edindiğiniz tüm bilgileri aklınıza getiriverir.
Erkan Alkan'ın yolladığı harita, 2.Dünya Savaşı sırasında Almanların Türkiye'deki askeri birliklerin konumlarını hazırladıkları Türkei Wehrmacht (Türk Savunma Hatları ) haritası idi.
Bu haritayı yorumlamadan önce biraz ön bilgi vereyim.
1939'da İkinci Dünya Savaşı'nın başlamasının ardından Türkiye Cumhurbaşkanı İsmet İnönü tarafsızlık politikası uygulayarak savaşa karışmayı engellemeye çalıştı ve her iki taraftan da askeri teçhizat sağlamasını istedi. Öte yandan Alman İmparatorluğu, Türkiye'yi İngiltere'den uzaklaştırmak için diplomatik girişimlerde bulunmaya çalıştı .
Almanya, Nisan 1941'de Yugoslavya ve Yunanistan'ı işgal etmeye hazırlanırken , 4 Mart 1941'de Franz von Papen, Adolf Hitler'in İnönü'ye mektubunu iletti. Hitler mektubunda "savaşı başlatmayacağını ve Türkiye'ye saldırma niyetinde olmadığını" yazdı. Ayrıca, "
yanlış bir izlenim yaratmamak için Bulgaristan'daki birliklerine Türkiye sınırından uzak durmalarını emrettiğini" vurguladı.
Hitler Türkiye'ye saldırmazlık paktı teklif etti . Fakat Hitler bu tür anlaşmaları bir çok ülke ile yapmasına ramen sözünde durmamıştı. nitekim , Hitler Irak'a geçmek için Türkiye'den ,Alman ordusunun geçişi için izin istiyordu. İnönü bu teklifi kabul etmedi.
“ Tarih tekerrürden İbarettir“ deriz ya ! 3. Haçlı seferi sırasında da ordunun başındaki Alman imparatoru Friedrich Barbarossa Anadolu'dan Kudüs'e geçmek için Selçuklulardan izin istemiş ve kabul görmüştü. Fakat saldırmazlık anlaşmasına uymayarak Konya'yı yağmalamışlardı.
2.Dünya Savaşı'nda sonradan çıkan askeri belgelerde anlaşıldı ki ; Yunanistan'da konuşlanan Alman askerleri Türkçe sözlük satın almaya başladıkları , Edirne'den içeri girmelerinin an meselesi olduğu ortaya çıktı.
Milli Şef unvanı ile bilinen Cumhurbaşkanı İsmet İnönü'de bir takım tedbirler aldı. Bu tedbirlerden biri Trakya'dan insanları Anadolu'nun çeşitli yerlerine göndermek ile başlamıştı. Ayrıca çalışma koşulları değiştirildi. Ülke genelinde ve Zonguldak'ta maden ocaklarında "Mükellefiyet Yasası" çıkarıldı. Türkiye her an savaşa girmek için hazırlık yaptı. Buğday stoklandı. Ekmekler karne ile satılmaya başladı.
22 Haziran 1941 tarihinde, Alman-Türk saldırmazlık paktının imzalanmasından sadece dört gün sonra, Alman birliklerinin Sovyetler Birliği'ni işgal etmesi , bu durum Türkiye'de anlaşmanın ihlal edileceğine ilişkin korkuları artırdı. Üstelik Hitler bu işgale ,haçlı seferleri sırasında Anadolu'dan geçerken Selçuklulara saldıran komutana ithafen "Barbarossa Harekatı " adını verdi.
İşte paylaştığım bu haritada , Hitler’in Türk topraklarındaki askeri birliklerin yerlerinin bilgisini hazırlattığını gösteriyor.
Kräftteverteilung Turkei (Türk Askeri Kuvvetlerin Dağılımı) adında hazırlattığı haritada, Anadolu'daki ve Zonguldak ve çevresinde konuşlanan asker sayısını belirlemişler. Batı Karadeniz'de “X-AK” yani; onuncu askeri bölge. Hemen altına “3 Jnf Div” yazmakta. Bunun anlamı ise ; Üçüncü Panzer Tümen Birliği.” Panzer” dedikleri şey, askeri tanktır. Yani Batı Karadeniz'de ortalama 15 bin Türk askerin konuşlandığı ve bunun tanklı askeri birlik olduğu gösteriliyor..
Haritada askeri birliklerin , öncelikle saldırma noktalarında hazırlandığı , İç kesemdeki bilgilerin ise verilmediği görünüyor.
Bölgedeki her savaşta olduğu gibi, bu haritaya göre ; Zonguldak kömür havzası da muhtemel Türkiye saldırısında işaretlenen yerler arasında olduğu bilgisi ortaya çıkıyor.
Hayati Yılmaz ile
Zonguldak Tarih