Mustafa İsmet İnönü; Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın Cephe Komutanı; Cumhuriyet’in Kurucu İkinci Adamı.. Cumhuriyet Devrimlerinin ve Sanayileşmesinin Başbakanı.. İkinci Cumhurbaşkanı; çok partili siyasal yaşama geçişin hamisi..

İsmet İnönü; Türkiye’nin kurtuluşundan günümüze değin Cumhuriyet ve devrim karşıtı gericilerin, Ülkenin birliğine karşıt bölücülerin, liberal sağcıların ve liberal solcuların hedefi olmuştur.

Oysa Ülkenin kurtuluş ve kuruluş tarihi süreçleri gözden geçirildiğinde bu ülkenin geçmişi ve geleceği adına İsmet İnönü’ne saldırma yerine minnet duyulması gerekir. Önce askeri geçmişine bir göz atalım..

1. Asker İnönü

1884’te İzmir doğumlu.
1903’de Topçu Teğmeni olarak askerlik yaşamına adım attı.
1906’da Harp akademisini birincilikle bitirdi.

1906’da Edirne, 2. Ordu Topçu Alayında kurmay yüzbaşı olarak göreve başladı.
1908 yılında 2.Süvari Fırkası'nın kurmayı oldu..
1909, 31 Mart İsyanı'nı bastırmak üzere Hareket Ordusu karargâhında görev aldı.
1910'da 4. Kolordu kurmaylığına getirildi..
1911'de Yemen Kuvayi Mürettebe Komutanlığı kurmayı oldu.
1912’de binbaşı rütbesine terfi etti.
1912-1913 yıllarında Harbiye Nezareti'nde Başkomutanlık Karargâhında bulundu.
1913’de İkinci Balkan Savaşı'nda Çatalca Sağ Cenah Komutanlığında göreve getirildi.
1913’de Savaş sonrası İstanbul Antlaşması müzakere heyetine askerî danışman olarak katıldı. 1914’de Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisi Enver Paşa'nın en yakın ekibi içinde yer aldı.
1914’de (Kasım ayı) kaymakam (yarbay) rütbesine terfi etti.
1914’de (Aralık) Genel Karargâh 1. Şube Müdürü olarak atandı.
1915’de (Ekim) 2. Ordu Kurmay Başkanlığına getirildi.
1915’de (Aralık) miralay (albay) rütbesine terfi etti
1916’da Kafkas Cephesi'nde 16. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa ile birlikte çalıştı.
1917’de 2. Ordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa’nın önerisiyle 4.Kolordu Komutanı oldu. 1917’de Halep 7. Ordu'nun oluşturulmasında görev aldı.
1917’de (Mayıs) Filistin Cephesi'nde 20. Kolordu komutanlığına,
1917’de (Haziran) 3. Kolordu komutanlığına atandı.
1918 Eylül, dört yandan İngiliz-Arap kuşatmasını yardı, 3.Kolorduyu Şeria Nehri doğusuna geçirdi.
1918’de Megiddo-Nablus Muharebesi sırasında yaralanınca İstanbul'a gönderildi.
1918 Ekimde Harbiye Nezareti Müsteşarlığı'na atandı.
1919 Aralık, Paris Barış Konferansına hazırlık komisyonunda askeri müşavir oldu.

1920 Ocak, Ankara'ya gitti ve kısa bir süre Mustafa Kemal Paşa ile çalıştı.
1920 Ali Rıza Paşa hükümetinde harbiye nazırı olan Fevzi Paşa'nın çağrısı İstanbul'a gitti.
1920 Nisan, Mustafa Kemal Paşa'nın çağrısı üzerine tekrar Ankara'ya döndü.
1920, 23 Nisanda açılan Türkiye Büyük Millet Meclisine Edirne milletvekili olarak katıldı.
1920 Haziran, İstanbul'daki Divan-ı Harp tarafından gıyabında idam cezasına çarptırıldı.
1920 Mayıs tarihinde Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı görevine getirildi.
1920 Kasım, diğer görevlerine ek olarak Garp Cephesi Kuzey Kesimi Komutanlığı'na atandı.
1921 Ocak, Çerkes Ethem Ayaklanmasını bastırdı.
1921Ocak, 1.İnönü Savaşında Yunan ilerlemesini durdurduMirliva (Paşa) rütbesine terfi etti.
1921 Mayıs 2.İnönü Zaferi sonrası Batı Cephesi Komutanlığına atandı.
1921 Temmuz, Kütahya-Eskişehir Savaşını kaybedince Genelkurmay görevinden azledildi.
1921, Ağustos, Sakarya Savaşı Cephe Komutanı..
1922 Agustos, Büyük Taaruz Cephe komutanlığı görevinde bulundu.
1922 Büyük Taarruz'daki başarılarından dolayı Ferik (Tüm Gn.) rütbesine terfi etti.
1922 Ekim, Mustafa Kemal Paşa tarafından Mudanya Ateşkesi Baş Delegesi olarak atandı.

İsmet İnönü’nün askeri yaşamına göz atıldığında Türkiye, Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Ulusunun geleceği için neler yaptığı; bu uğurda ne çileler çektiği, ne özverilerde bulunduğu apaçık ortadadır.

* İnönü’nün yaşamı birçok kaynakta yer almıştır.. Yazının son bölümünde bu kaynaklara da değinilecektir.