TMMOB Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şubesi 47. Dönem Yönetim Kurulu Zonguldak'ın düşman işgalinden kurtuluşunun 102. yıl dönümü nedeniyle bir mesaj yayımladı. Yayımladıkları mesajda "TTK’nın üretim miktarının arttırılmasına yönelik ve tüm bileşenlerin katılımıyla gerçekleştirilecek bir “Taşkömürü Çalıştayı” yapılması talebini tekrarlamak istiyoruz." İfadelerine yer verildi.
Maden Mühendisleri Odası Zonguldak Şubesi mesajı şöyle;
“Cumhuriyetimizin 100. yılında demir çelik işletmeleri ve elektrik santralleri başta olmak üzere sanayinin hammadde ihtiyacını karşılayan, ülkemizin tek taşkömürü zenginliğini bulan Uzun Mehmet’i, Kurtuluş Savaşı meşalesini ateşleyerek şehrimizin ve ülkemizin düşman işgalinden kurtarılmasında büyük payı olan Mustafa Kemal Atatürk’ü ve silah arkadaşlarını ve ayrıca şehrimizin ve ülkemizin kalkınmasında büyük payı olan ancak kömür madenlerinde canlarını kaybeden Maden Şehitlerimizi de saygıyla anıyorum.
Bu vesileyle 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerde arama-kurtarma faaliyetlerinde madencilerin ortaya koyduğu ve toplumca da takdir gören çalışmalardan dolayı gururlu olduğumuzu belirtmek istiyor, ülkemizi aydınlatmak ve kalkındırmak adına bir avuç kömür için bir ömür veren her bir madencinin, sadece kömür üretiminde değil, sosyal yaşamın her alanında alın teri ile çalışmalarını sürdürdüğünün altını çizmek istiyoruz.
Kalite ve özellikleri nedeniyle taşkömürü ülke sanayinin önemli bir girdisi olarak demir-çelik endüstrisinin vazgeçilmeyen “ana enerji hammaddesi” olma özelliğini hala taşımaktadır. Son yıllarda "zararlı" bir enerji hammedesi olarak nitelenen kömürün önemi Rusya-Ukrayna savaşının başlamasıyla tekrar anlaşılmıştır. Savaş nedeniyle Avrupa'da ortaya çıkan enerji krizi sonrası Almanya'nın yanı sıra 35 yıldır yeraltı kömür üretimi bulunmayan İngiltere bile 200 milyon dolarlık bir yatırımla derin bir yeraltı kömür ocağını açmak için harekete geçmiştir.
Ülkemizde taşkömürü madenciliği Zonguldak Taşkömürü Havzasında Türkiye Taşkömürü Kurumu tarafından, Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun imtiyaz sahasında rödevans usulü ile çalışan özel sektör firmaları ve yine TTK tarafından Ruhsat devri yapılarak işletmeci olan firmalarca gerçekleştirilmektedir. Havzadaki rezervin bu şekilde bölünmesi, planlama ve üretim faaliyetlerini sekteye uğratmakta ve Havza Madenciliği açısından tehlike arz etmektedir. Bunun yanında Havzada böylesi bir yöntemin uygulanıyor olması genel madencilik ilkelerinin yanı sıra iş sağlığı ve güvenliği koşullarını da kötüleştirmektedir. Havzanın bölünmesi ve madencilik faaliyetlerinin tek elden yapılmaması havzada neredeyse artık “normal” karşılanan iş kazalarının oluşmasında da büyük etkendir.
14 Ekim 2022 tarihinde TTK Amasra Taşkömürü İşletme Müessesesinde meydana gelen faciada 43 madenci meslektaşımız vefat etmiştir. Günümüz teknolojisi ve şartları göz önüne alındığında bu tür kazaların meydana gelmesi kabul edilebilir nitelikte değildir.
Derin yeraltı kömür madenciliği yapılan Zonguldak taşkömürü havzasının karmaşık jeolojik yapısı tam mekanize sistemler ile üretimi zorlaştırmakta, taşkömürü üretimi ağırlıklı olarak insan gücüne bağlı emek-yoğun bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Ancak son yıllarda havza şartlarına uygun mekanize, yarı mekanize teçhizatlar (tahkimat) ile yapılan üretim çalışmalarında başarılı sonuçlar elde edildiği de görülmektedir. Bu tür teçhizatların havza çapında yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmaların devam ettirilmesi önem arz etmektedir.
Ülkemizin en stratejik kurumlarından biri olan ve taşkömürü üretimi yapan tek kamu kuruluşu konumundaki Türkiye Taşkömürü Kurumu’nun işçi sayılarında ciddi gerileme yaşanmış ve 2022 yılında Aralık ayı sonu itibariyle Kurumun fiili yeraltı işçisi sayısı 5955’e yerüstü işçisi sayısı ise 1381’e düşmüştür. Her seçim döneminde TTK’na işçi alımı sözü verilmekte ancak bu işçi alımları TTK’nın işçi açıklarını kapatmakta yetersiz kalmaktadır. İşçi sayısının düşmesine paralel Kurumun tüvenan taşkömürü üretimi özellikle 2000’li yılların başından itibaren ciddi şeklide azalmaya devam etmiş ve 2022 yılında 1.456.233 ton tüvenan, 1 milyon 74 bin 515 ton satılabilir taşkömürü seviyelerine gerilemiştir. Buna karşılık ülkemizde 2022 yılı içerisinde 36 milyon 121 bin ton taşkömürü tüketilmiştir. Demir-çelik endüstrisinin Zonguldak ve çevresinde kurulmasının asıl nedeni olan Havza, bir zamanlar demir-çelik sektörünün kömür talebinin %50- 60’ını karşılarken bugün %3-4’ünü ancak karşılayan, stratejik önemini yitirmiş, sıradan bir buhar kömürü havzasına dönüştürülmüştür.
Zonguldak taşkömürü madenciliğindeki üretim hedefi olarak “TTK tarafından 5 Milyon ton, özel sektörce 5 Milyon ton olmak üzere toplam 10 Milyon ton/yıl üretim” yapılması hedeflenmiş ancak, enerji arz güvenliği açısından RASYONEL olarak bu hedeflerden uzaklaşıldığı görülmektedir.
Zonguldak’ın düşman işgalinden kurtuluşunun 102. yılı ve Uzunmehmet’ i Anma Günü’nde, Zonguldak Taşkömürü Havzasındaki üretimin ülke menfaatleri doğrultusunda artırılması gerektiğinden hareketle, TTK’nın üretim miktarının arttırılmasına yönelik ve tüm bileşenlerin katılımıyla gerçekleştirilecek bir “Taşkömürü Çalıştayı” yapılması talebini tekrarlamak istiyoruz. Havzamızda yeni kullanılmaya başlanan teknolojik ekipmanların performanslarının da değerlendirileceği böylesi bir çalıştayın şehrimiz ve ülkemiz madenciliği açışından büyük önem taşıyacağına inanıyoruz. Bu bağlamda, demir-çelik sektörü ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamanın, enerji sektörüne katkı sağlayarak bu sektörlerde dışa bağımlılığı azaltmanın, bölge insanının havzada istihdam edilmesinin ve bölgede var olan madencilik kültürünün devam ettirilmesini de sağlamanın RASYONEL bir çözüm olduğuna inanıyoruz.
Şehrimizin düşman işgalinden kurtuluşunun 102. yılında Cumhuriyetin kazanımlarının ülke kalkınmasında çok önemli payı olduğunu ve bu kazanımların korunması gerektiğini tekrar vurgulamak istiyorum. Bu amaçla, Mustafa Kemal ATATÜRK’ün “Her fabrika bir kaledir” sözünün ana ilkemiz olması gerektiğini hatırlatıyor ve hepinize saygılarımı sunuyorum.”
