Bundan 15-20 yıl önce manav tezgahlarında sık sık rastlayıp satın aldığımız ve büyük bir zevkle tükettiğimiz Safranbolu Üzümü şimdilerde yok…
Safranbolu Kaymakamlığının sitesinde Safranbolu Çavuş Üzeme için şöyle deniyor:
Ürünlerin en kalitelisi ve üst derecelerde olması “ Üzümlerin Çavuşu ” anlamında çavuş denilmiştir.
En kaliteli sofralık Üzüm çeşitlerinin başında yer alan Çavuş Üzümünün Çoban Çavuşu, Pembe Çavuş, Misket Çavuşu gibi çeşitleri vardır. Kendine has aroması, kabuğu ince, çekirdek sayısı az çekirdek içi boş olduğundan yenilmesi kolay, tane şekli yuvarlak oval, salkım şekli orta iri ve olgunlaşma zamanı orta erkenci (Safranbolu şartlarında Eylül’ün ilk yarısıdır) Çavuş üzümünün tanıtılması amacıyla da her yıl üzüm teşvik müsabakaları da düzenlenmektedir.
Üzüm yarışmalarının 1938’ de dahi yapıldığı resmi kayıtlardan anlaşılmıştır. Çavuş Üzümünün çiçek yapısı morfolojik erdişi, fizyolojik dişi olduğundan, bağ tesislerinde mutlaka babalık(tozlayıcı) çeşit ile bağlar tesis edilir. Tozlayıcı çeşit olarak Çiftlik, Hamburg Misketi, Cardinal çeşitleri kullanılır ve kısa budama uygulanır. Safranbolu’da Bağcılıkta; 1990’lı yıllara kadar gerek Floksera, gerek eski bağların ekonomik ömrünü doldurması ve gerekse yerleşim alanlarının genişletilmesi sebebiyle bir gerileme yaşanmış, dolayısıyla Çavuş Üzümü üretiminde bir azalma olmuştur.
Ancak son 10 yılda İl Özel İdare Bütçesi ile desteklenen ve Tarım İl Müdürlüğünce yürütülen çalışmalarla Telli Terbiye Sistemli bağ alanlarında hızlı bir artış görülmektedir. Safranbolu Çavuş Üzümünden alınan gözler, Amerikan Asma Anaçları üzerine aşılanarak yeni bağlar modern şekilde kurulmaktadır. Safranbolu’nun son yıllarda iç ve dış turizm açısından canlanması nedeniyle ilçeye gelen yerli ve yabancı turistler tarafından aranan bir ürün olması nedeniyle ve iyi fiyat bulması talebi arttırmış, üreticilerimizi bağ kurmaya teşvik etmiştir. Safranbolu da üzümlerin büyük çoğunluğu sofralık olarak pazarlanmakta, satılamayan ürünler yine yörede aranan ürünler arasına giren sirke ve pekmez olarak değerlendirilmektedir.
Evet; üzümümüzün son durumu böyle…
Gönül istiyor ki arktık üretimi çoğalsın ve yine eskisi gibi manavlardan sık sık alalım…
