Kimine göre; ortaklarına mesleki faaliyet için gerekli kredi ve banka teminat mektubu almak üzere kefil olan kuruluş.
Türkiye de 1951 de Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş ve bu gün toplam sayıları 928’e ulaşmış Kredi Kooperatiflerinden bahsediyorum.
Son günlerin aktüel konuları arasında bulunuyor, Zonguldak Esnaf Kefalet Kredi Kooperatifi.
Bilgilenmek için Google Hoca’ya başvurdum. Heyhat! Koltuk kapmak için güvercin taklası atanlar, maalesef bir İnternet sitesi yaptır(a)mamışlar.
Vatandaş; internet üzerinden tarihçesini, kadro yapısını, kurumsal bilgileri, mevzuat ve kredi işlemlerini öğrense daha iyi/ hizmet/ olmaz mı?
Bu gün, FARZ -I MİSAL: Halk Bankası faiz oranı % 20. Bunun %7’sini hazine karşılıyor diyelim. Buna göre Esnaf % 13-14 faiz ile kredi kullanmış olacak.
Ancak; devreye kooperatif giriyor. Faiz, yine banka hizasına geliyor.
Böylece kooperatif idareci ve çalışanlarının maaş ve giderleri esnafın sırtına biniyor. Matematik detaylara gireceğiz.
KOOPERATİFİN TARİHÇESİ:
1956’da, Zonguldak’ta Vali Celâlettin Ünseli Belediye Başkanı Mustafa Tamer…
Dursun Ağaryılmaz, Mehmet Çağan, Asım Seheri, Hasan Altıntaş, Ahmet Durmaz, Suphi Gevrek, Aslan Zorakoğlu, Yaşar Ali Haberal, Mehmet Başkak, Şaban Tüzün, Kazım Alkan, Muharrem Ataman, Salih Sağlam, Mehmet Salman, Hüsnü Kalafat, Hüseyin Aşçı, Rafet Aydınalp, İlyas Gürhan, Mehmet Pak, Ziya Aksu, İsmail Aykın, İbrahim Öztekin, İhsan Kahyaoğlu, Selahattin Karayol, Kazım Yazıcı, Necati Küçükşenses, Ali Rıza Kalyoncu, Aziz Dok, İbrahim Demiriz, Hamit Kalafat, Hüsnü Kalafat, Hüseyin Aşçı ve Lütfü Kavaz , Koperatif ‘Geçici Kurul’unu oluşturmuş.
1957’de Hasan Altıntaş Başkanlığında: Asım Seheri, Dursun Ali Ağaryılmaz, Mehmet Çağan, Hamit Salanan, Mehmet Başhal, Fazıl Ocakcı, Hüseyin Özbakırcı, Muammer Saber, Tacettin Demirbaş, Yaşar Ali Haberal ve İlyas Gülhan, Salih Sağlam, Selahattin Karayel ve Halk Bank A.Ş.den oluşan Denetçileriyle ilk resmi oluşumunu açıklamış, Soğuksu’daki Baran apartmanında.
Bu güne kadar Dursun Ağaryılmaz (1957-59),Şerif Cansızoğlu (1959-88),Temel Özdemir (1988-2006), Hüseyin Özdemir (2006-2010), Ercan Şehri(2010-) Başkanlığını deruhte etmişler.
1957’nin Halk Bankası Şube yöneticileri mi? Meraklıları için aradık.
Şevki Gürsoy (Şb. Md.), Sabri Taşoren, Sadi Altınok, Yusuf sağlam (memur), Avni Vardar (Veznedar), Mehmet Kara (Odacı).
Tam 58 yıl önce… Yeşil Banknot 50 kuruş, kırmızı bir liraların cirit attığı, dört tane mor binliğin kredi olarak dağıtılamadığı zamanlar…
A Grubunda (üretici) olanlara 250 lira, B grubunda (satıcı) olanlara 100 - 125 liranın üç kefille verildiği zamanlar. Sözün senet olduğu zamanlar!
Kimler mi var kredi alanlar arasında? Rıfat Sorucu, Harun Arıcı (Marangoz), Bahattin Dökerel, Nuri Gürtunca (Dökümcü), Ziya Aksu, Ahmet Aykın (Ayakkabıcı), Kemal Yılmaz (Karyolacı), Ahmet Çakmak (Keresteci), Mehmet Esen (Bobinaj), Mehmet Tortu (Dökümcü), Ali Taylan(Frezeci).
İkisi özel(Şefik Kamil Efes’in Efes Bankı ve Fransızların Osmanlı Bankası) tam on bir banka var Zonguldak içinde…
O günden bu güne köprünün altından çok sular akmış…
Dere, aynı olsa da...
Orhan Veli’nin ‘Siyah akar Zonguldak’ın deresi/ Yüz karası değil, kömür karası’ dizelerinden esami yok.
Şimdilerde akan, kömür karası değil, lâğım gibi kokmasına bakarsak...
Yani: Kooperatif de sıkıntılı, dere gibi... Dün borç batağında olduğu için sıkıntılıydı, bu gün gidişatı iyi (!)olduğu için sıkıntılı.
MALİ DURUM
Para ve itibarı artmaya başladığı için; kimi otopark tarafından, kimi ana cadde merdiveninden… Kimi yandan; istikrar’a kumpas ile yönetimi kuşatmaya çalışıyor.
Kısa bir özet yapalım mı?
Yıl 2010 Eylül. Takip oranı % 187. Yani, kooperatif kapalı. Yani; kredi verme işi yok.
Kooperatif yerine, Halk Bankası Kredi veriyor.
1 trilyon 600 milyar(eski para) borç var. Bunun 756 milyarı ödenmeyen yani, takipteki para. Ankara’dan gelen 820 bin lira var…
İlk iş olarak, icra dosyalarından 132 milyar lira çıkartılıp, karışıklık halledilmiş.
Makam arabası satılıp, Mehmet Azman’ın denetiminde iki çalışan(Erdoğan Akaydın ve Ramazan Horata) emekli edilmiş.
Halk Bank’a, 2. 5 trilyon borç, tahsilât yapıp (icrasız, araç bağlamadan, mağdur etmeden) iki yılda ödenmiş.
Sabahattin Ateş’e (Halk Bank müdürü)gelince… 286 bin lira olan, arkadan gelen para takibe düşürülüp, faizsiz ödenip, ortaklar zarar görmeden bünyeye alınmış.
Antalya’daki seminerde sıkıntılar dile getirilip, Ankara’nın dikkati çekilip, Halk Bank daire Başkanı’nın Zonguldak’a gelmesi sağlanmış.
İyi niyet ile hal ve gidiş’in güzelliği yüzü suyu hürmetine, 50 bin lira verilmiş.
Kooperatif kredi’ye açılmış (2013). Ve 135 milyar borç, 36 ayla taksitlendirilmiş.
PARA VAR İTİBAR VAR
Kasa da para var, itibar var))).
Kooperatifin para talebine, yukarıdan anında, en az yarısı olmak üzere destek veriliyor.
Şu an da Zonguldak 7. grupta.(Yani Halk Bank denetiminde) olması gerekirken; yani 40 bin lira para verecekken, 6. grup jesti ile 50 bin lira ile açılış yapıldı.
5. gruba düşerse, kontrol kooperatifte olacak.
Ve adam başı yüz bin lira verecek duruma gelecek.
2. ve 1. gruplara gelindiğinde 150 bin lira verebilecek.
Hat ta; özel olarak teşvik niyetine 250 bin lira verebilecek. Yılsonu(Aralık-2015), tüm borçlar bitiyor.(Muhalefetin gözünü, araba farı gibi açan konu bu)
Kooperatif yöneticileri (Ercan Şehri, Bülent Aksu, Adnan Gökdemir, Mevlüt Gökkaya, Taşkın Kerim, Mustafa Ateş, Okan Yücesan )çalışıyor. Ancak, babalarının hayrına değil elbet. Hepsinin Kooperatif’ten bir maaşı var, oturum parası var.
Ve dört yıllık alacakları var içerde, 300 bin lira civarında. 300 bin lira az para değil.
Bu gün paralarını çekmeye kalksalar, sıkıntı çıkar, takip oranı artar!
Kooperatif düzene girmiş. Mezbelelik olan çatı katı düzenlenmiş. Otizm Eğitim Merkezi haline getiriliyor.
İşte yönetimde huzur ve güven’in sonucu…
Nisan 2015’te seçim var(bu hafta sonu). Aidatları ve sermaye ortaklarının yüz lirasını ödemeyenler ile ölenler çıkartılınca, kalacak bin’e yakın üye iyi düşünmeli.
Ya Kooperatif Ocağı ya Banka Kucağı kararını verecekler.
Ayrıca: İyi yönetilmeyince, sıkıntı sadece yönetici ve ortakların derdi olmuyor.
Koca şehrin(!) de ayıp ve görüntü kirliliği olarak çıkıyor ortaya.
Ayrıca: Müfettiş, kongreler, mahkemeler, hep para ve zaman kaybı.
SONUÇ:
Bu her zaman, her yer de böyledir. Kasa gücü ve itibar’ın arttığı yerler, Aşevi görülür, piyasanın iştahını kabartır. Çene suyu çorba poli -tipler huzur ve istikrarı kuşatırlar.
Sonuç; patinaj, arıza, kaza…
Kimine göre aracı, kimine göre paracı kurum olsa da; bu Kooperatif, tarihi değeri, ekonomik yapısı, üyelerine verdiği güven, yöreye vereceği moral açısından Zonguldak’a lazımdır.
Bu Kooperatif zor durumlardan, iflastan çıkartıldı.
Okuyup üflemeyle, Okunmuş Su Satmayla kurtarılmadı.
Bence, Ercan Şehri ve arkadaşlarına yeniden yetki verilip teşekkür edilmeli ve İstikrar sürmeli…
Yine de Üyelerin Paşa Gönlü bilir…
