Zamanın AP (Adalet Partisi) İl başkan Yardımcısı Ali Yalavaç ve Merkez İlçe başkanı Halit Aygün’le Zamanın Başbakan’ı Süleyman Demirel’e gitmiştik.
Hiç unutmam, AP Gençlik kolları Başkanı Mücahit Yazıcı’nın, Sürmen Restorant’ta düzenlediği ‘Gençlik’ toplantısında(1978), Milletvekili Gültekin Kızılışık ile münakaşa etmiştim.
1992’de Karaelmas adı altında müstakil bir Üniversite’ye kavuşunca, hedefimize ulaşmıştık. Ancak, Üniversite’nin Zonguldak’a yakışan, Zonguldak’la özdeşleşen isminin, politik nedenlerle değiştirilmesini hiç hazmedemedim.
Sözümün yine arkasındayım. Bu İktidar değiştiğinde, yeniden ‘Karaelmas Üniversitesi’ adını alması için, her türlü demokratik girişimi yapacağım.
Gelelim konumuza. Üniversite’yi ‘Zonguldak’a açılmıyor. Sorunları irdeleyen çalışmalar yapmıyor’ diye eleştiriyordum. Son zamanlarda bir kıpırdanma var.
Bu gün Üniversite 24 bin 208 öğrenciye ulaştı.
Bunların içinde 41 farklı ülke’den, 13 farklı Enstitü’de öğrenim gören, 236 Uluslar arası öğrenci var. Bu Ulusal ve Uluslar arası kültürlerin kaynaşmasında önemli etken. Kütüphanelerindeki kitap sayısı her gün artıyor.
Yirmi üzerinde Araştırma ve Uygulama merkezi oluşturmuş
Geçenlerde elime ‘Üniversite’nin Zonguldak’a etkileri ve Şehrin Üniversite Algısı’ isimli bir yayını geçti. Yapılan anket’ler, 80’e yakın tablo ve izahatlarla yer almış.
Özetle, Üniversite’yi tanımak isteyenler için güzel bir çalışma.
Geçen hafta da, Üniversite yayını ‘Zonguldak İlinde Göçün Sosyo Ekonomik Nedenleri ve Alınacak tedbirler’ kitap’ı tanıtıldı. Bir şekilde temin ettim.
Kitap’ın ‘Proje Yöneticisi’ Prof. Dr. Hasan Vergil ve 13 Yardımcı Araştırmacı arkadaşına emeğinize sağlık diyorum.
Zonguldak’ın sorunları konusunda kafa yoranların, genelde ‘göç’ün(Yerleşmek üzere, asıl yerini bırakmak)sebepleri üzerinde üç aşağı - beş yukarı fikri vardır.
Her fırsatta, her konuşma ve yazımızda da belirtiriz. İşsizlik, hava kirliliği, trafik keşmekeşi, sosyal donatı alanlarının olmayışı göç’e sebep unsurlardır.
Ancak; Bu çalışma da, göç’ün tarif ve tarihçesinden örneklerine ve Zonguldak’ta ki şeklinin yapısı konusunda çok detaylı araştırma yapılmış.
Zonguldak ve Zonguldak dışında ki göç alanlarında anketler yorumlarla değerlendirilmiş.
Türkiye de 1950 sonrası meydana gelen Sanayileşme neticesi kalkınma hamlesiyle hareketlenme başlamış. Sanayileşme ve hızlı kentleşme ile birlikte Almanya’ya dış göç, Zonguldak’a iç göç başlamıştır. Bu olay, 2003’e kadar sürmüştür.
Sebep; Bu süre içinde Sanayi Kentinde kömür üretiminin sürekli artmış olması.
Üretimde,toplamda 400 milyon ton gibi rakamlara çıkılmış.
Kömür üretiminin düşmesi, Zonguldak’ın ödediği vergi kadar yatırım alamayışı sonrası(2003) göç hareketi tersine dönmüştür. Göç vermeye başlamıştır.
‘Yatırım gelmeyişe neden olarak ta ‘arazi yetersizliği ve mevcut arazilerin sanayi Sektörü’nün gelişmesine imkân sağlayacak kapasitede olmayış’ gösterilse de bu göç olgusu(Zonguldak’tan kaçış) gerçeğini değiştirmemiştir.
Üniversite Yayını’ndaki anketlere göre(Şehir Merkezi ve Şehir dışı) göç’ün en önemli sebepleri arasında ‘İşsizlik, hava kirliliği, Ulaşım/ Alt yapı sorunları, Çevre kirliliği, Belediye hizmetlerinin yetersizliği/ Şehrin bakımsız olması olarak verilmiştir.
Bu sorunlar ağırlıklı olarak yerel yönetimlerin görev ve yetki alanı içinde yer almaktadır’
‘Şehirde gerek yatırım, gerekse düzgün şehirleşme önündeki, en önemli engellerden biri olan şehir ve bölge de yer alan arazinin, mülkiyetine ilişkin belirsiz yapının neden olduğu sorunların ortadan kaldırılması için, gerekli yasal düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.’
Adı geçen eser de, göç’ün engellenmesi için ‘Yerel aktörleri ilgilendiren hususlar’ başlığında ise ‘Günümüzde şehir yaşantısı ile ilgili karşılaşılan sorunların ortadan kaldırılması ve karşılaşılan ihtiyaçların giderilmesinde, çeşitli görevler üstlenen bazı yerel aktörler vardır. İl Özel İdaresi, Belediyeler, Sivil Toplum Kuruluşları, Kalkınma Ajansı, Özel Sektör, Sanayi ve Ticaret Odaları, bunlardan bazılarıdır. Şehircilik Hizmetlerinin organize ve ifa edilmesinde en önemli görev, Belediye yanında, Belediye sınırları dışındaki yerleşim birimlerinde bu hizmetler İl Özel İdareleri tarafından sağlanmaktadır. Araştırmada öne çıkan göç nedenleri olarak ileri sürülen pek çok sorun, esasen yerel aktörlerin görev ve yetki alanına girmektedir’ denmektedir.
Sorunlar ve önlemler, yukarda da belirttiğimiz gibi, üç aşağı beş yukarı bilinmesine rağmen, Üniversite’nin sorumluluk üstlenip, bu işe kafa yorması güzel bir gelişmedir.
SONUÇ;
Başta Üniversite ve bu iki kitap’ın hazırlanmasında emeği geçenlere Zonguldaklılar adına teşekkür ederim.
Bir Teşekkür de Zonguldak Ticaret ve Sanayi Odasına.
‘Zonguldak 2014 İktisadi Durum Raporu’ için. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel başta olmak üzere, Zonguldak, rakamlarla 70 sayfa da ancak bu kadar güzel anlatılır.
1)Yrd. Doç. Dr.Hasan Şankır,Yrd.Doç. Dr. Ayça Demir Gürdal.
